Ahlak düşüncesi için kilit kavramlardan biri olan vicdan, günümüzde sıklıkla “ahlâkî bilinç” anlamında kullanılmaktadır. İslam düşüncesine bakıldığında ise vicdan kelimesinin bu anlamda kullanıldığını ya da yaygınlıkla böyle bir içeriğe sahip olarak geçtiğini söylemek zordur. Nitekim birçok metinde bu kavram ahlâkî değil epistemolojik anlamda sezgiye karşılık gelecek şekilde geçmektedir. 3-4 Haziran 2016’da İLEM-İLKE’de gerçekleştirilen İslam Düşüncesinde Vicdan Çalıştayı’nda vicdan kavramının İslamî geleneklerdeki karşılığının saptanması amaçlanmıştır. Çalıştayda ayrıca insanı doğru eyleme teşvik eden içsel halin sorunsallaştırılma biçimi, farklı alanlardaki yansımaları, psikolojik ve teolojik temelleri ilgili gelenek içinde ele alınmıştır.
İSLAM DÜŞÜNCESİNDE VİCDAN ÇALIŞTAYI PROGRAMI
03 HAZİRAN 2016 CUMA
AÇILIŞ KONUŞMASI
14.00 – 14.30
İslam Düşüncesinde Vicdanı Çalışmak
Ömer TÜRKER
Marmara Ü. Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü
I. OTURUM
14.30 – 16.30
Vicdanın Mahiyeti Üzerine
Başkan: Ahmet Ayhan ÇİTİL
29 Mayıs Ü. Felsefe Bölümü
Çağdaş Ahlâk Teorilerinde Vicdan Kavramı
Şengül ÇELİK
Yıldız Teknik Ü. Felsefe Bölümü
“Vicdan” Sözcüğünün “Yüzey Grameri”ni “Derin Grameri”nden Ayırt Etmeye Çalışmak: Türkçe Felsefe Sözlükleri Üzerinden Kavramsal Bir Arkeoloji
Recep ALPYAĞIL
İstanbul Ü. Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü
II. OTURUM
16.45 – 18.45
Kelâmcılarda Vicdan
Başkan: Hayrettin Nebi GÜDEKLİ
Marmara Ü. Temel İslam Bilimleri Bölümü
Câhız’ın Vicdan Düşüncesi: Ahlâkî Bilincin Gerçekleşim Seyri
Yunus CENGİZ
Mardin Artuklu Ü. Felsefe Bölümü
Kadı Abdülcebbar'da Vicdan: Havatır Kavramı Bağlamında Bir İnceleme
Osman DEMİR
Çanakkale Onsekiz Mart Ü. Temel İslam Bilimleri Bölümü
04 HAZİRAN 2016
CUMARTESİ
III. OTURUM
09.00 – 11.00
İslâm Düşüncesinin Gelişme Döneminde Vicdan
Başkan: Mustakim ARICI
İstanbul Ü. Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü
Usul Geleneğinde Vicdâniyât Kavramı
Ömer TÜRKER
Marmara Ü. Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü
İbn Sina'da Ahlaki Önermeler
Gürbüz DENİZ
Ankara Ü. Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü
IV. OTURUM
11.15-13.15
Fahreddin Râzî ve Sonrasında Vicdan
Başkan: Eşref ALTAŞ
İstanbul Medeniyet Ü. Felsefe Bölümü
Ahlâkî Bilincin Öznelliği Sorunu: Fahreddin Râzî Açısından Bir Çözümleme
Yunus CENGİZ
Mardin Artuklu Ü. Felsefe Bölümü
Nâsiruddin Tûsî’de Vicdan
Anar GAFAROV
Bülent Ecevit Ü. Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü
V. OTURUM
14.30 – 16.30
Klasiğin Son Döneminde Vicdan
Başkan: Ömer Türker
Marmara Üni. Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü
Müneccimbaşı Ahmed Dede'de Vicdan
Asiye AYKIT
Cumhuriyet Ü. Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü
Vicdan ve Vicdanî Önermeler Arasındaki İlişki
Ali TEKİN
Karadeniz Teknik Ü. Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü
SONUÇ VE DEĞERLENDİRME
16.45 – 17.45
Başkan: Ömer Türker
DÜZENLEME KURULU
Ömer Türker
Yunus Cengiz
Selime Çınar