GELENEĞİN BİRİKİMİNDEN YENİ BİR DÜŞÜNCENİN İNŞASINA...

BAĞIŞ E-BÜLTEN

27 Temmuz 2018

İslam Bilimlerinde Dönemlendirme Sorunu

Konuşmacı: Ömer Türker

Genel olarak İslam bilimleri tarihinin, özel olarak da İslam bilimleri içerisine dahil edilebilecek tikel disiplinlerin hangi temel değişkenler etrafında ve nasıl dönemlendirileceği sorusu, çağdaş dönem İslam düşüncesi araştırmaları açısından hayati bir önemi haizdir. Zira zamansal süreklilik bilinci ve buna eşlik eden dönemlendirme mefhumu, bir yandan düşünce tarihinin kendi iç bütünlüğü ile ilgiliyken diğer yandan kendisini söz konusu tarih içerisinde konumlandıranların tarihin sürekliliği içerisindeki konumlarına ilişkin canlı idrakle ilgilidir.

Çağdaş dönemde, İslam düşünce tarihiyle ilgili dönemlendirme teşebbüsleri, zımnî olarak Müslümanların mevcut tarihsel şartlarını da göz önünde bulunduran iki çizgi içerisinde gerçekleşmiştir. Oryantalistlerce Batı dillerinde yazılan metinlerde yer alan ve ilerleme-gerileme, altın çağ-çöküş çağı, özgün metinler dönemi-şerh/haşiye dönemi gibi zaman, mekân, özne ve konu gibi değişkenlere atıfta bulunuyor göründüğü halde değer biçme yönü ağır basan tasnifler, İslam dünyasında Arapça, Farsça, Türkçe, Malayca ve Urduca gibi dillerde büyük ölçüde yeniden üretilmiştir. Dolayısıyla, objektif göründüğü halde, seçtiği kriterler ve parametreler itibariyle “dönemsel” kabulleri yansıtan dönemlendirme teşebbüsleri, giderek “değerlendirmeye” ve nihai kertede “dosyalama”ya dönüşerek, İslam düşünce tarihinde hangi konuların, isimlerin ve evrelerin araştırılmaya değer olup olmadığı noktasında belirleyici bir konuma yükselmiştir.

Bu itibarla, İslam düşünce tarihinin, bu geleneğe mensup kişilerce nasıl dönemlendirildiği de hesaba katılacak şekilde, söz konusu düşünce geleneğiyle uyumlu ve özgün kriterler etrafında nasıl dönemlendirileceği sorusu, çağdaş dönem İslam düşüncesi araştırmacılarının önündeki en önemli meydan okumalardan biridir. “İslam Düşünce Tarihi Yazımında Dönemlendirme Sorunu Konuşmaları” başlığı altında yürütülecek ve daha sonra bir kitaba dönüşecek olan bu konuşmalar dizisi, bu önemli soruya cevap arama teşebbüslerini içerecektir.

Bu konuşma dizisinin ilkini teşkil eden, Doç. Dr. Ömer Türker’in “İslam Bilimlerinde Dönemlendirme Sorunu” başlıklı sunumunda, felsefe, kelâm, tasavvuf ve usul ilimlerini dikkate alacak şekilde genel olarak İslam Bilimlerinin hangi temel parametreler etrafında dönemlendirilebileceği sorusunu Türker, müstakil disiplinlerdeki mütekaddimûn-muteahhirûn ayrımı üzerinden cevaplamaya çalışılmıştır. Bu bağlamda Türker, söz konusu ayrımın genel olarak İslam Bilimleri tarihi içerisindeki anlamı üzerinde durmuş ve bu ayrıma temel teşkil eden problematik dönüşümleri tikel disiplinler üzerinden tartışmaya açılmıştır.

Başlangıç Tarihi Başlangıç Saati Bitiş Tarihi Bitiş Saati Yer
20 Mart 2015 18:00 20 Mart 2015 00:00 İLEM Konferans Salonu