İbn
Haldûn, özellikle Mukaddime adlı
eserinde geliştirdiği teoriler üzerinden, farklı ilim, kültür ve medeniyet
havzalarındaki sosyal bilim perspektiflerinde en fazla gündeme gelen
düşünürlerden biridir. Hiç kuşkusuz onun bu önemi, kuşatıcı bir sisteme dayalı
olan umrân ilminin kurucusu olmasındandır. Çünkü umrân ilmi, bugün
radikal bir şekilde disiplinleşmiş modern sosyal bilimler içinde ve çoğu zaman
birbirinden kopuk bir biçimde dağılan konuları birbirinin tamamlayıcı bir
parçası olarak bir araya getirir. Yalnızca belli bir disipline hapsedilemeyecek
bu sistem, aynı zamanda, nesnel teorilerden oluşan bir açıklama modeline
sahiptir. Bu açıklama modeli, her ne kadar toplumların gelişmişlik düzeylerine
ve farklı coğrafyalara göre farklı araçlar kullansa da temelde aynı ilkeler
üzerine kuruludur. Örneğin, hepsinde de iktidar ve ekonomi arasında ayrılmaz
bir birliktelik vardır, yani biri olmadan diğeri de olamaz. Yine, hepsinde de
iktidarın kullandığı referans kaynaklarına bağlı olarak, yani bu referansların dinden
mi akıldan mı yoksa arzulardan mı alındığına dayalı olarak,
değişen sosyo-politik maliyetler ve kazanımlar vardır. Aynı şekilde, insanın
içinde yaşadığı koşulların ve sahip olduğu alışkanlıkların tüm toplumsal yaşam
biçimlerinde belirleyici bir rolü söz konusudur. Bunlara, asabiyetlerin
çatışma, rekabet ve ittifak ilişkilerindeki dinamizmi yöneten bir teleolojinin,
yani gayenin de eşlik ettiğini ilave etmek gerekir.
Söz konusu atölyenin amacı, İbn Haldûn’un bugün çokça referans alan teorilerinin kavramsal araçları arasındaki ilişkileri güncel bir dille analiz etmektir.
3-İbn Haldun, Mukaddime, Cilt I, Çev. Süleyman Uludağ, Dergah Yay., İstanbul, 2007, s. 373-418; s. 529-569
4-İbn Haldun, Mukaddime, Cilt II, Çev. Süleyman Uludağ, Dergah Yay., İstanbul, 2007, s. 627-763
| Tarih | Saat | Yer |
|---|---|---|
| 14 Temmuz 2021 | 15:00 | İLEM |
