Osmanlı Devleti 19. yüzyılda, Batı Avrupa devletleriyle kimi açılardan benzer, eş-zamanlı veya yakın-zamanlı siyasi, idari, ekonomik ve hukuki dönüşümler yaşadı. Bu çerçevede II. Mahmud’un saltanat yıllarında ve erken Tanzimat döneminde merkezî devlet otoritesinin tesisine matuf çabalar, güçlenen bürokrasinin siyasî-ekonomik tercihleri ve özellikle Islahat Fermanı sonrasında hukuk gündeminin uluslararası müzakerelerin bir parçası haline gelmesi Osmanlı hukukunu kaynak, zihniyet, yöntem, terminoloji, üslup gibi açılardan farklılaştırdı. Siyasî kırılma noktalarına işaret eden tanzimat, ıslahat, adalet/ıslahat-ı adliye (fermanları), kanun-ı esasi, meşrutiyet gibi adlandırmaların da ima ettiği üzere bu yeni dönemde gerçekleştirilen veya planlanan reformların en önemli ayaklarından birini hukuk reformları oluşturmaktaydı. Süreklilik ve değişim bağlamlarını birlikte dikkate almak kaydıyla bu süreçte yeni unsurların belirleyici yer tuttuğu bir hukuk sisteminin teşekkül ettiği söylenebilir. Bu programın amacı; kanunlaştırma, mahkeme teşkilatı, hukuk telakkisinin değişimi, hukuk dallarının gelişimi, hukuk reformu fikri, yeni hukukçu tipleri gibi eksenleri de göz önünde bulundurarak hukuk eğitimi alanındaki gelişmeleri değerlendirmek; bu çerçevede kurumsal yapı, müfredat, hukuk hocaları, yeni hukuk literatürü, mezunlar ve istihdam meselelerini tartışmaya açmaktır.
BAŞVURU FORMU
Program Haftalık İzlencesi
| 1. Hafta | | Hukuk Mektepleşmesi Ali Adem Yörük, “Mekteb-i Hukuk'un Kuruluşu ve Faaliyetleri”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2008, 7-66. | |
| 2. Hafta | | Mekteb-i Hukuk’ta Müfredat, Hocalar, Yeni Hukuk Literatürü Ali Adem Yörük, “Mekteb-i Hukuk'un Kuruluşu ve Faaliyetleri”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2008, 67-142. | |
| 3. Hafta | | Adliye Mesleğinin Oluşumu Süreci ve Mekteplilerin İstihdamı | Ali Adem Yörük, “Mekteb-i Hukuk'un Kuruluşu ve Faaliyetleri”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2008, 143-185. |
| 4. Hafta | | Mekteb-i Hukuk’ta Eğitim Hayatı Mehmed Nazım Bey, Mekteb-i Hukuk Günlerim, Ankara, Türk Tarih Kurumu Yay., 2012. | |
| 5. Hafta | | Hukuk Eğitiminde Yeni Bir Tür: Medhal-i İlm-i Hukuk İbrahim Hakkı Paşa, Mukaddime-i İlm-i Hukuk, haz. Abdullah Özçelik ve Ömer Can Baş, İstanbul: DBY Yayınları, 2021 | Rizeli Kasım Efendi, Medhal-i İlm-i Hukuk. |
| 6. Hafta | | II. Meşrutiyet Sonrası Hukuk Eğitiminde Yeni Üslup Arayışı | Hafız Kasım Efendi, Müderris ve Hukukçu Rizeli Hafız Kasım Efendi - II. Meşrutiyet Dönemi Hukuk Eğitiminde Üslup Arayışları (1908-1924), haz. Ali Adem Yörük, İstanbul, Dergah Yayınları, 2014. |
